Krzywdzenie dzieci

CZYNNIKI RYZYKA KRZYWDZENIA DZIECKA

Czynniki ryzyka krzywdzenia dziecka to wybrane informacje nt. warunków/ sytuacji/sposobu funkcjonowania rodziny sprzyjające krzywdzeniu dzieci w danej rodzinie. Analizuje się i ocenia czynniki leżące po stronie samego dziecka, rodziców i rodziny jako całości.

CZYNNIKI RYZYKA ZWIĄZANE Z OSOBĄ DZIECKA:

  • niepełnosprawność fizyczna lub\ i psychiczna
  • przewlekła choroba
  • specyficzne zachowania dziecka (nadpobudliwość, moczenie nocne, trudności ze spaniem, trudności z jedzeniem etc.)
  • deficyty rozwojowe (problemy z nauką)
  • dziecko z poprzedniego związku (nieakceptowane przez drugiego partnera)
  • wcześniactwo, pochodzenie z ciąży mnogiej, dzieci bliźniacze
  • dziecko odseparowane od matki tuż po urodzeniu
  • dziecko niespełniające oczekiwań rodziców (np. co do płci)
  • dziecko urodzone po śmierci poprzedniego dziecka

 
CZYNNIKI RYZYKA ZWIĄZANE Z OSOBĄ RODZICA:

  • wczesne lub późne rodzicielstwo
  • znaczna różnica wieku między matką a ojcem (powyżej 8 lat)
  • niechciana ciąża, krótkie odstępy pomiędzy kolejnymi porodami
  • poród bez zawarcia związku małżeńskiego z ojcem dziecka
  • depresja poporodowa
  • aktualnie niesatysfakcjonujący związek z partnerem
  • doświadczanie krzywdzenia w obecnym związku
  • krzywdzenie w historii poprzednich związków
  • doświadczanie krzywdzenia w dzieciństwie
  • upośledzenie umysłowe, choroba psychiczna, zaburzenia osobowości
  • niepełnosprawność fizyczna
  • przewlekła choroba
  • uzależnienie od alkoholu, narkotyków, lekarstw etc.
  • prostytuowanie się

 
CZYNNIKI RYZYKA WYNIKAJĄCE ZE STRUKTURY I FUNKCJONOWANIA RODZINY:

  • struktura rodziny: rodzina rozbita, wielodzietna, zastępcza, adopcyjna
  • samotne rodzicielstwo
  • rodzina niepełna czasowo (np. z powodu wyjazdów rodziców za granicę)
  • posiadanie dzieci z różnych związków
  • związek nieformalny
  • małżeństwo mieszane etnicznie
  • przewlekła choroba lub inwalidztwo w rodzinie
  • zakłócenia w zakresie ról pełnionych przez poszczególnych członków rodziny (np. pełnienie przez dzieci ról dorosłych)
  • niekorzystna sytuacja ekonomiczno-bytowa (np. trudne warunki mieszkaniowe – sanitarne, techniczne, zbyt duża liczba członków rodziny w jednym mieszkaniu/domu, bezrobocie etc.)
  • rodzina wyizolowana społecznie
  • długotrwałe konflikty w pożyciu małżeńskim
  • uprzednia karalność, pozostawanie w zainteresowaniu sądu/Policji
  • pobyty w placówkach interwencyjnych.

 
ZESPÓŁ DZIECKA POTRZĄSANEGO

Gwałtowne potrząsanie niemowlęciem bądź małym dzieckiem może doprowadzić do poważnych urazów w obrębie mózgu. Dzieje się tak ponieważ mięśnie szyjne niemowląt nie są dobrze rozwinięte, co w wyniku potrząsania lub uderzenia powoduje niekontrolowane przemieszczanie się mózgu dziecka w obrębie delikatnej struktury czaszki. To z kolei może skutkować pęknięciami naczyń krwionośnych, uszkodzeniem tkanek mózgu oraz urazami czaszki. Czynniki, które w sposób szczególny predysponują dziecko do powyżej opisanych urazów to: nieproporcjonalnie duża główka, w porównaniu do reszty ciała, słabe mięśnie szyjne, nie zarośnięte ciemiączko, rozległa przestrzeń podpajęczynówkowa oraz duża zawartość wody w strukturach mózgu. Bezpośrednim następstwem potrząsania dziecka jest fakt, że staje się ono ospałe i spokojniejsze, często nie wykazując początkowo żadnych poważnych objawów, co może uświadczyć rodzica w przekonaniu, że potrząsanie jest skuteczną metodą na uspokojenie niemowlęcia. Pierwszymi objawami syndromu dziecka potrząsanego mogą być:

  • ospałość
  • drażliwość
  • wymioty
  • słaby odruch ssania
  • niezdolność podnoszenia główki
  • brak uśmiechu i gaworzenia
  • niezdolność skupienia wzroku na poruszającym się punkcie, itp.

Chwytanie za tułów i ramiona oraz potrząsanie niemowlęciem bądź małym dzieckiem może w konsekwencji doprowadzić do szeregu nieodwracalnych uszkodzeń i urazów, które będą skutkować przez całe życie, są to m.in.:

  • częściowa lub całkowita ślepota
  • utrata słuchu
  • opóźnienie w rozwoju,
  • upośledzenia umysłowe,
  • „gapowatość”,
  • trudności w mowie i uczeniu się,
  • nawet stan wegetacji.

Potrząsanie małym dzieckiem lub niemowlęciem może mieć poważne skutki dla jego zdrowia, a nawet życia!

Szacuje się, że 20% niemowląt dotkniętych syndromem dziecka potrząsanego, umiera w przeciągu kilku dni po urazie. Natomiast większość pozostających przy życiu dzieci jest dotknięta upośledzeniami o różnym stopniu nasilenia. [1]


[1] Roszkowska, M., (2009),  Zespół dziecka potrząsanego, „Dziecko krzywdzone. Teoria. Badania. Praktyka”
Nr 19 (2007) Wczesna profilaktyka krzywdzenia dzieci.