Program Wczesnej Interwencji wobec Młodych Użytkowników Narkotyków „FRED GOES NET”

„FreD goes net” to międzynarodowy projekt mający na celu adaptację i rozpowszechnienie w Europie, opracowanego w Niemczech programu profilaktyki selektywnej, opartego o metodę krótkiej interwencji profilaktycznej i skierowanego do młodych osób używających narkotyków.

Ideą tej koncepcji jest wczesna i trafna reakcja wobec młodych osób (14-25 lat), które po raz pierwszy, z powodu narkotyków, weszły w konflikt z prawem i które dobrowolnie chcą poddać się oddziaływaniom profilaktycznym.

Czym jest wczesna reakcja? Jest działaniem podjętym możliwie jak najszybciej po pierwszym użyciu narkotyku, aby w optymalnym czasie zrealizować cele profilaktyczne. Dlaczego krótko i trafnie? Ponieważ prognozuje się, że tylko krótkie oddziaływanie zostanie zaakceptowane przez grupę docelową. Dlaczego dobrowolnie? Ponieważ w przeciwieństwie do nakazu sądowego, dobrowolna oferta zapewnia lepsze warunki do osiągnięcia celu.

Realizację programu otwiera informacja o ofercie, która w formie ulotki przekazywana jest przez pedagogów szkolnych, psychologów, policję, prokuraturę, sądy i kuratorów osobie w sytuacji kwalifikującej ją do udziału w programie. Kolejny etap zakłada przeprowadzenie indywidualnych rozmów motywujących. Na tym etapie odbywa się również weryfikacja potencjalnych odbiorców pod kątem zaburzenia psychicznego, czy uzależnienia. Kolejnym krokiem jest krótka interwencja mająca kształt 8-godzinnego cyklu zajęć. Poszczególne moduły szkoleniowe są przygotowane przez specjalistów i ukierunkowane na takie tematy, jak: sytuacja prawna, wiedza o narkotykach, zdrowie, zachowania społeczne i system pomocy. Kurs posiada formę oferty dla grupy, po to, by jego uczestnicy mogli wzajemnie się wspierać i konstruktywnie motywować.

Polska jest jednym z 17 europejskich krajów biorących udział w projekcie. Od 2008 roku, jako beneficjent i koordynator po stronie polskiej, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii (KBPN) wdrażało realizację programu.

W odróżnieniu od niemieckich założeń, gdzie podstawową ścieżką dostępu do programu była policja, w Polsce instytucją umożliwiającą dotarcie do grupy docelowej, jest szkoła. Polskie prawo obliguje szkoły do podejmowania działań profilaktycznych w zakresie zachowań problemowych dzieci i młodzieży oraz do interwencji w wymagających tego sytuacjach. W efekcie nawiązania współpracy ze szkołą, jako instytucji kierującej beneficjentów programu, wiek odbiorców określi przedział 13-19 lat, w przypadku policji lub sądu, do projektu może być kierowana również młodzież starsza – do 21. roku życia. Koncepcyjne punkty ciężkości, składające się na realizację programu, nie odbiegają od niemieckich założeń. Realizatorzy programu, to certyfikowani trenerzy, przygotowani przez KBPN do prowadzenia zajęć (lista realizatorów programu).

Ideą „FreD Goes Net” jest pobudzenie odbiorców do refleksji, podniesienie poziomu ich wiedzy na temat używania środków psychoaktywnych, zachęcenie do oceny ryzyka i odpowiedzialności, a w rezultacie – w sytuacjach tego wymagających – motywacja do podjęcia terapii. Idea ta wyposaża młodych ludzi w umiejętność dokonywania właściwych wyborów, umiejętność niezbędną, by ich udział w programach profilaktyki selektywnej zakończył się na tym poziomie.

W Polsce oferta programów profilaktyki selektywnej, mających charakter krótkiej i wczesnej interwencji, jest wciąż niewystarczająca. „FreD Goes Net” jest projektem wzbogacającym zasób działań skierowanych do młodzieży używającej narkotyków. Jest też odpowiedzią na potrzeby realizatorów wojewódzkich i gminnych strategii profilaktycznych.

Ulotka promująca program "FreD Goes Net", wczesna interwencja dla młodzieży eksperymentujących z substancjami psychoaktywnymi