Osoby doznające przemocy

SYTUACJA OSOBY DOZNAJĄCEJ PRZEMOCY

W obraz osoby doświadczającej przemocy wpisany jest charakterystyczny sposób funkcjonowania, wynikający przede wszystkim z poziomu wiktymizacji, na jakim ta osoba się znajduje. Powinien on być uwzględniany przy opracowywaniu planu pomocy i rozpoznawaniu dostępu do zasobów, którymi poszkodowany dysponuje. Specyfiką przemocy w rodzinie są problemy współistniejące, takie jak: nadużywanie środków psychoaktywnych przez którąś ze stron, współuzależnienie osoby poszkodowanej, PTSD u ofiar, zaburzenia osobowości i choroby psychiczne oraz inne. Czynniki, te możemy podzielić na:

• ZNIEWALAJĄCE – siły i procesy, które będą sprzyjały pojawianiu się lub utrwalaniu przemocy,
• WYZWALAJĄCE – siły i procesy pozwalające na zapobieganie pojawianiu się kolejnych aktów przemocy oraz umacniające ofiarę przemocy w podejmowaniu działań mających na celu przerwanie przemocy w rodzinie.

 

ŹRÓDŁAMI CZYNNIKÓW ZNIEWALAJĄCYCH I WYZWALAJĄCYCH MOGĄ BYĆ:

warunki bytowe, postawy osób znaczących, dostępność i jakość instytucjonalnych form interwencji i wsparcia, styl zachowania, osobowość i inne właściwości ofiary, specyfika relacji interpersonalnych między ofiarą i sprawcą, inne znaczące relacje interpersonalne np. dzieci, pamięć minionych doświadczeń życiowych ofiary.

 

CZYNNIKI ZNIEWALAJĄCE –  utrudniające osobie doznającej przemocy wychodzenie z sytuacji przemocy domowej:

• mity i stereotypy podtrzymujące przemoc,
• milczenie świadków,
• działające mechanizmy przemocy (cykle przemocy, wyuczona bezradność, zjawisko „prania mózgu”, proces wtórnej wiktymizacji: burzenie utrwalonych przekonań, wtórne zranienie, przybranie tożsamości ofiary),
• czynniki podtrzymujące przemoc:
  • wewnętrzne: osobowość, urazy i choroby psychiczne, niedojrzałość emocjonalna itp.,
  • zewnętrzne: zła sytuacja rodzinna i ekonomiczna, autokratyczny i bezwzględny model wychowania, brak zatrudnienia nieodpowiednie wzorce przekazane przez otoczenie.

 

CZYNNIKI WYZWALAJĄCE – pomagające w zatrzymaniu przemocy i wyjściu z sytuacji przemocy domowej to:

• zasoby wewnętrzne (umiejętności i wiedza, działania i konkretne zachowania, dotychczasowe sposoby radzenia sobie z sytuacją problemową, plany i marzenia, doświadczenia życiowe),
• zasoby zewnętrzne (inni ludzie – rodzina, znajomi, dzieci, instytucje, dobra materialne, środowisko naturalne).

 

W WYCHODZENIU Z SYTUACJI PRZEMOCY POMAGA:

• powiedzenie innym o doznawanej przemocy – przełamanie tabu milczenia i sekretu,
• zwrócenie się o pomoc do sąsiadów, przyjaciół, rodziny,
• skorzystanie z pomocy instytucji – ośrodki pomocy społecznej, stowarzyszenia zajmujące się pomocą osobom w trudnej sytuacji życiowej, punkty informacyjno-konsultacyjne, hostele itp.,
• skorzystanie z poradni, rozmowa ze specjalistą zajmującym się sprawami przemocy,
• pójście na spotkanie grupy wsparcia,
• wezwanie Policji,
• uruchomienie procedury „Niebieskie Karty”,
• podjęcie kroków prawnych i wykorzystanie możliwości prawnych (alimenty, postępowanie karne, separacja, rozwód).

 

KIERUNKI PRACY Z OSOBĄ DOZNAJĄCĄ PRZEMOCY TO PRZEDE WSZYSTKIM SKUPIENIE SIĘ NA POSZCZEGÓLNYCH OBSZARACH

• nauka dbania o bezpieczeństwo własne i dzieci,
• zmiana postawy wobec siebie,
• wskazywanie obszarów kompetencji – poszukiwanie, wzmacnianie, wydobywania zasobów osobistych,
• określenie potrzeb, wynikających z nich celów oraz ich realizacja,
• zwiększenie poczucia mocy osobistej, wpływu kontroli,
• zmiana relacji ze sprawcą,
• zachęcenie do samodzielności,
• asertywność,
• pomoc w konkretnych sprawach.